1. Đột quỵ là gì?
Đột quỵ (stroke) xảy ra khi dòng máu đến một phần của não bị gián đoạn, khiến tế bào não thiếu oxy và chết nhanh chóng. Có hai loại chính:
Đột quỵ nhồi máu não (ischemic stroke): chiếm ~85% – do tắc mạch máu não.
Đột quỵ xuất huyết não (hemorrhagic stroke): do vỡ mạch máu gây chảy máu não.
Đây là nguyên nhân tử vong hàng đầu và để lại di chứng nặng nề nếu không được xử lý kịp thời trong “giờ vàng” – 3 đến 4,5 giờ đầu tiên.
2. Dấu hiệu nhận biết sớm đột quỵ
Nhớ nguyên tắc F.A.S.T – Nhận diện đột quỵ cấp:
F (Face): Mặt lệch, méo miệng, cười không đều
A (Arm): Yếu hoặc tê tay chân một bên
S (Speech): Nói khó, nói ngọng, mất ngôn ngữ
T (Time): Thời gian rất quan trọng – gọi cấp cứu ngay 115
Các dấu hiệu khác:
Hoa mắt, chóng mặt đột ngột
Mất thăng bằng, không đi được
Mờ mắt hoặc mất thị lực một bên
3. Cách sơ cứu khi nghi ngờ đột quỵ
⛑ Không tự ý cho uống thuốc hay ăn uống
⛑ Gọi 115 hoặc đưa đến bệnh viện gần nhất có đơn vị can thiệp đột quỵ
⛑ Giữ người bệnh nằm nghiêng nếu có nôn – tránh sặc
⛑ Ghi nhớ thời điểm bắt đầu xuất hiện triệu chứng – giúp bác sĩ quyết định điều trị tiêu sợi huyết
⛑ Không cố nâng dậy đi lại nếu bệnh nhân yếu tay chân hoặc lú lẫn
4. Danh sách các bệnh viện xử lý đột quỵ trên toàn quốc
1. Miền Nam
* TP.Hồ Chí Minh:
Bệnh viện Nhân dân 115 – TP.HCM
- Địa chỉ: 527 Sư Vạn Hạnh, P.12, Q.10, TP.HCM
SĐT cấp cứu: (028) 3865 2368
Bệnh viện Chợ Rẫy – TP.HCM
- Địa chỉ: 201B Nguyễn Chí Thanh, P.12, Q.5, TP.HCM
- SĐT cấp cứu: (028) 3855 4137
Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM – Cơ sở 1
- Địa chỉ: 215 Hồng Bàng, P.11, Q.5, TP.HCM
- SĐT cấp cứu: (028) 3952 5350
Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – TP.HCM
- Địa chỉ: 468 Nguyễn Trãi, Phường 8, Quận 5, TP.HCM
- SĐT cấp cứu / tổng đài: (028) 3923 4349
Bệnh viện Quân y 175 – TP.HCM
- Địa chỉ: 786 Nguyễn Kiệm, Phường 3, Quận Gò Vấp, TP.HCM
- SĐT cấp cứu: (028) 3995 9737
- Tổng đài tư vấn: 1900 1175
* Đồng Nai, Bình Dương, Cần Thơ:
Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai
- Địa chỉ: Số 2 Đường Đồng Khởi, Phường Tam Hòa, TP. Biên Hòa, Tỉnh Đồng Nai
- SĐT tổng đài: (0251) 8825 555
- SĐT cấp cứu: (0251) 3956 900
Bệnh viện Đa khoa Bình Dương
- Địa chỉ: Số 5 Phạm Ngọc Thạch, Phường Hiệp Thành, TP. Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương
- SĐT tổng đài: (0274) 3822 229
- SĐT cấp cứu: (0274) 3855 966
Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ
- Địa chỉ: Số 315 Nguyễn Văn Linh, Phường An Khánh, Quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ
- SĐT tổng đài: (0292) 3817 441
- SĐT cấp cứu: (0292) 3832 426
2. Miền Trung
* Đà Nẵng:
Bệnh viện Đà Nẵng – Trung tâm Can thiệp Đột quỵ
- Địa chỉ: Số 124 Hải Phòng, Phường Thạch Thang, Quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng
- SĐT tổng đài: (0236) 3821 118
- SĐT cấp cứu: (0236) 3821 185
- Lưu ý: Trung tâm Đột quỵ nằm trong Bệnh viện Đà Nẵng, là một trong các đơn vị chuyên sâu hàng đầu miền Trung về can thiệp đột quỵ cấp cứu.
Bệnh viện 199 – Bộ Công An
- Địa chỉ: Số 216 Nguyễn Công Trứ, Phường An Hải Đông, Quận Sơn Trà, TP. Đà Nẵng
- SĐT tổng đài: (0236) 3986 330
- SĐT cấp cứu: (0236) 3986 282
- Lưu ý: Bệnh viện 199 có khoa Thần kinh và Trung tâm cấp cứu hiện đại, hỗ trợ sơ cấp cứu và xử trí đột quỵ ban đầu.
* Huế & các tỉnh khác:
Bệnh viện Trung ương Huế
- Địa chỉ: Số 16 Lê Lợi, Phường Vĩnh Ninh, TP. Huế, Tỉnh Thừa Thiên Huế
- SĐT tổng đài: (0234) 3822 325
- SĐT cấp cứu: (0234) 3822 325 nhánh 115
- Lưu ý: Đây là bệnh viện tuyến trung ương, có Trung tâm Đột quỵ và Khoa Cấp cứu chuyên sâu hàng đầu miền Trung.
Bệnh viện Đa khoa Quảng Nam
- Địa chỉ: Đường Nguyễn Du, Phường An Mỹ, TP. Tam Kỳ, Tỉnh Quảng Nam
- SĐT tổng đài: (0235) 3811 393
- SĐT cấp cứu: (0235) 3811 393 nhánh 115
- Lưu ý: Bệnh viện tuyến tỉnh, tiếp nhận và điều trị nhiều ca đột quỵ, có hệ thống chẩn đoán hình ảnh và can thiệp tim mạch – thần kinh hiện đại.
Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An
- Địa chỉ: Số 21 Nguyễn Thị Minh Khai, Phường Hưng Bình, TP. Vinh, Tỉnh Nghệ An
- SĐT tổng đài: (0238) 3844 779
- SĐT cấp cứu: (0238) 3844 779 nhánh 115
- Lưu ý: Bệnh viện tuyến cuối khu vực Bắc Trung Bộ, có Trung tâm Đột quỵ và hệ thống cấp cứu 24/7.
3. Miền Bắc
* Hà Nội:
Bệnh viện Bạch Mai – Trung tâm Đột quỵ
- Địa chỉ: Số 78 Giải Phóng, Phường Phương Mai, Quận Đống Đa, Hà Nội
- SĐT tổng đài: (024) 3869 3731
- Trung tâm Đột quỵ – Khoa Cấp cứu A9: (024) 3868 7885
- Lưu ý: Là đơn vị đi đầu cả nước trong cấp cứu và điều trị đột quỵ, có hệ thống can thiệp nội mạch hiện đại và đội ngũ bác sĩ đầu ngành.
Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
- Địa chỉ: Số 1 Trần Hưng Đạo, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
- SĐT tổng đài: (024) 6278 4129
- Cấp cứu: (024) 6278 4130
- Lưu ý: Là bệnh viện tuyến cuối của Bộ Quốc phòng, nổi bật với khoa Đột quỵ và Can thiệp thần kinh.
Bệnh viện Hữu Nghị
- Địa chỉ: Số 1 Trần Khánh Dư, Phường Phạm Đình Hổ, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
- SĐT tổng đài: (024) 3972 2231
- Khoa Khám bệnh: (024) 3972 2234
- Lưu ý: Bệnh viện tuyến trung ương có chuyên khoa Nội thần kinh tiếp nhận điều trị đột quỵ, đặc biệt cho người cao tuổi.
Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
- Địa chỉ: Số 1 Tôn Thất Tùng, Phường Trung Tự, Quận Đống Đa, Hà Nội
- SĐT tổng đài: (024) 3574 7788
- Khoa Cấp cứu & Can thiệp thần kinh: (024) 3574 7788 nhánh 1
- Lưu ý: Bệnh viện gắn liền với Trường Đại học Y Hà Nội, là nơi thực hiện điều trị đột quỵ và đào tạo chuyên sâu về cấp cứu – thần kinh.
Bệnh viện E Trung ương
- Địa chỉ: Số 89 Trần Cung, Phường Nghĩa Tân, Quận Cầu Giấy, Hà Nội
- SĐT tổng đài: (024) 3754 3650
- Khoa Cấp cứu – Trung tâm Đột quỵ: (024) 3754 3650 nhánh 3
- Lưu ý: Có Trung tâm Tim mạch và hệ thống điều trị đột quỵ cấp rất mạnh, đặc biệt là can thiệp mạch máu não.
* Các tỉnh khác:
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh
- Địa chỉ: Đường Nguyễn Quyền, Phường Võ Cường, TP. Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh
- SĐT tổng đài: (0222) 3826 265
- Khoa Cấp cứu – Đột quỵ: (0222) 3891 888
- Lưu ý: Là bệnh viện đa khoa hạng I của tỉnh, có khả năng chẩn đoán hình ảnh và xử trí đột quỵ cấp.
Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp Hải Phòng
- Địa chỉ: Số 225 Lạch Tray, Quận Ngô Quyền, TP. Hải Phòng
- SĐT tổng đài: (0225) 3700 969
- Trung tâm Đột quỵ: (0225) 3611 555
- Lưu ý: Là bệnh viện tuyến cuối tại Hải Phòng, có Trung tâm Đột quỵ hiện đại và đội can thiệp thần kinh 24/7.
Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên
- Địa chỉ: Số 479 Lương Ngọc Quyến, Phường Phan Đình Phùng, TP. Thái Nguyên
- SĐT tổng đài: (0208) 3852 235
- Trung tâm Đột quỵ: (0208) 3854 332
- Lưu ý: Là bệnh viện tuyến trung ương khu vực miền núi phía Bắc, có Trung tâm Đột quỵ độc lập với đội ngũ chuyên sâu.
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thái Nguyên
- Địa chỉ: Đường Dương Tự Minh, Phường Tân Lập, TP. Thái Nguyên
- SĐT tổng đài: (0208) 3852 723
- Lưu ý: Bệnh viện hạng I, là nơi tiếp nhận bệnh nhân đột quỵ cấp tại địa phương trước khi chuyển tuyến nếu cần.
5. Những điều cần nhớ để giảm thiểu biến chứng đột quỵ
Sơ cứu đúng – đưa đi sớm là yếu tố sống còn
Trang bị túi sơ cứu có nẹp cố định, khẩu trang, găng tay, bông gạc
Ghi nhớ và lưu sẵn danh sách bệnh viện gần nơi bạn sống/làm việc
Kiểm tra sức khỏe định kỳ, kiểm soát huyết áp – tiểu đường – mỡ máu
Tập thể dục đều đặn và tránh hút thuốc lá, rượu bia
Đột quỵ không chừa một ai – nhưng chúng ta có thể chủ động phòng ngừa và xử lý đúng cách để giảm thiểu rủi ro tử vong hoặc tàn tật vĩnh viễn. Hãy chia sẻ bài viết này để lan tỏa kiến thức sơ cứu quan trọng – và cùng nhau xây dựng một cộng đồng an toàn hơn.